پمپ سرنگ یک دستگاه پزشکی پیشرفته است که برای تزریق دقیق و کنترلشده داروها و مایعات مغذی به بیماران استفاده میشود. این دستگاه با دقت بالا و قابلیت تنظیم میزان تزریق، نقش مهمی در کنترل درمان بیماران دارد. در ادامه، جزئیات کاملی از نحوه عملکرد، مکانیزم داخلی و هشدارهای رایج این دستگاه ارائه میشود.
ویژگیهای دستگاه پمپ سرنگ
پمپ سرنگ دستگاهی سبک با وزنی در حدود 1.7کیلوگرم است که بهراحتی بر روی پایه مخصوص نصب میشود. این دستگاه قادر است میزان تزریق را از 0.1میلیلیتر بر ساعت تا 1800 میلیلیتر بر ساعت با دقت بالا تنظیم کند.
مزایای کلیدی این دستگاه شامل:
- پردازنده هوشمند: قادر به تنظیم جریان مایع با کاهش یا افزایش فشار است.
- حفظ دبی تزریق: تغییر ارتفاع ستون مایع یا فاصله بیمار تا پمپ، بر جریان تزریق تأثیری ندارد.
- قابلیت کالیبراسیون: در صورت تغییر جرم حجمی مایع تزریقی، دستگاه میتواند با آن تطبیق پیدا کند و دوز تزریقشده را با دقت محاسبه نماید.
- سیستم هشدار پیشرفته: هرگونه مقاومت در مسیر مایع مانند انسداد رگ یا جابهجایی انژیوکت به زیر پوست، توسط هشدارهای مخصوص اطلاعرسانی میشود.
- قطع خودکار جریان: پس از رسیدن به حجم تعیینشده، دستگاه بهطور خودکار تزریق را متوقف میکند.
- باتری داخلی: قابلیت کار تا 6 ساعت بدون نیاز به برق را دارد که در هنگام جابهجایی بیمار بسیار حیاتی است.
نحوه عملکرد دستگاه پمپ سرنگ
فرآیند تزریق در دستگاه پمپ سرنگ به صورت زیر است؛
- قرار دادن سرنگ: ابتدا دارو یا مایع مغذی داخل سرنگ قرار گرفته و در قسمت نگهدارنده دستگاه جایگذاری میشود.
- تنظیم نرخ تزریق: مقدار و سرعت تزریق بر اساس نیاز بیمار روی دستگاه تنظیم میشود.
- حرکت پلانجر سرنگ: پمپ از طریق مکانیزم حرکتی خود، پلانجر (پیستون) سرنگ را بهآرامی به جلو حرکت میدهد تا دارو را وارد بدن بیمار کند.
- اندازهگیری مداوم پارامترها: در حین تزریق، میزان جریان، فشار و حجم تزریقشده بهطور منظم اندازهگیری و کنترل میشود.
عوامل مؤثر بر سرعت تزریق
قطر سرنگ: اندازه سرنگ تأثیر مستقیمی بر میزان خروجی دارد.
نرخ جریان تنظیمشده: مقدار مایعی که در هر دقیقه یا ساعت تزریق میشود.
مکانیزم داخلی پمپ سرنگ
کنترل حرکت سرنگ با موتور پلهای (Step-Motor)
حرکت مایع داخل سرنگ توسط یک موتور پلهای انجام میشود که کنترل دقیقی بر سرعت و دقت تزریق دارد.
تشخیص نوع و حجم سرنگ با پتانسیومتر
با تغییر مقاومت پتانسیومتر ، سیستم حجم سرنگ را تشخیص میدهد .
تبدیل سرعت به مقدار دقیق تزریق
پس از تعیین نوع سرنگ، میکروکنترلر دستگاه سرعت تزریق را به مقدار دقیق میلیلیتر بر ساعت (mL/hr) تبدیل میکند و ولتاژ لازم برای حرکت موتور را تنظیم میکند.
ایجاد فیدبک برای کنترل تزریق
سیستم فیدبک نظارت دقیقی بر عملکرد دستگاه دارد تا در صورت بروز هرگونه مشکل مانند مسدود شدن مسیر تزریق یا خرابی موتور، هشدار لازم صادر شود.
سیستم هشدار (Alarm) در دستگاه پمپ سرنگ
هشدارهای مهم و عملکرد آنها
هشدار گرفتگی (Occlusion Alarm)
نشاندهنده انسداد در مسیر مایع تزریقشده است.
هشدار نزدیک به اتمام دارو (Near Empty Alarm)
زمانی که مقدار باقیمانده دارو در سرنگ کم باشد، این هشدار فعال میشود.
هشدار اتمام دارو (Finish)
زمانی که داروی داخل سرنگ کاملاً تمام شود، این هشدار دستگاه را متوقف میکند.
هشدار کاهش شارژ باتری (Low Battery Alarm)
دستگاه نیاز به شارژ دارد.
هشدار باتری بسیار ضعیف (Battery exhaust)
باتری تقریباً خالی است و دستگاه ممکن است خاموش شود.
هشدار قطع برق (Acfail)
زمانی که برق قطع شود و دستگاه به باتری متصل باشد، این هشدار فعال میشود.
هشدار زمان باقیمانده (Almost done)
زمانی که تنها چند دقیقه (حداکثر 10 دقیقه) تا اتمام تزریق باقی مانده باشد، این هشدار فعال میشود.
هشدار Handle off
انتهای سرنگ بدرستی نصب نشده است.
هشدار SYRING OFF
سرنگ بیرون آمده یا دستگیره روی سرنگ قرار ندارد
هشدار Empty
سرنگ تخلیه شده است
منبع تغذیه پمپ سرنگ
منبع تغذیه این دستگاه از نوع سوئیچینگ (Switching Power Supply) است که به کمک آن، انرژی بهینه و پایداری برای عملکرد دستگاه فراهم میشود. در برد الکترونیکی دستگاه، قطعات قدرتی که بیشترین آسیبپذیری را دارند، معمولاً در این بخش قرار دارند.
دلایل استفاده از دستگاه پمپ سرنگ
پمپ سرنگ یک روش دقیق و کنترلشده برای تزریق داروهای مختلف محسوب میشود. این دستگاه برای تزریق داروهایی مانند داروهای ضدسرطان، هورمونی، گشادکننده یا تنگکننده عروق، و همچنین تأمین مواد مغذی برای نوزادان نارس و بیماران نیازمند به تغذیه وریدی به کار میرود.
همچنین، در شرایطی که بیمار قادر به بلع دارو یا مصرف مواد مغذی به روش طبیعی نیست، استفاده از پمپ سرنگ یک راهکار مؤثر خواهد بود. این دستگاه در مراحل پایانی برخی بیماریها یا برای بیمارانی که توانایی دریافت دارو بهصورت معمول را ندارند، کمککننده است. علاوه بر این، از پمپ سرنگ برای مدیریت مشکلاتی مانند درد، استفراغ، تشنج، تحریک عصبی، ترشحات بیش از حد تنفسی و مشکلات مرتبط با سیستم تنفسی استفاده میشود.
نحوه عملکرد دستگاه پمپ سرنگ
عملکرد این دستگاه دقیق و منظم است. ابتدا دارو یا ماده مغذی در بخش نگهدارنده قرار گرفته و نرخ تزریق موردنظر تعیین میشود. سپس، پمپ با حرکت پیستون سرنگ (پلانجر) ماده تزریقی را با مقدار تنظیمشده وارد بدن بیمار میکند.
عوامل مؤثر در سرعت تزریق:
قطر سرنگ
میزان نرخ جریان تنظیمشده برای پمپ
فرایند نظارتی دستگاه:
در طول تزریق، دستگاه بهطور مداوم نرخ جریان، حجم و فشار مایع را بررسی کرده و در صورت بروز هرگونه مشکل، هشدارهای لازم را صادر میکند تا از هرگونه خطای احتمالی جلوگیری شود.
چالشها و نکات ایمنی در استفاده از پمپ سرنگ
با وجود دقت بالای این دستگاه، چالشهایی مانند تزریق بیش از حد یا کمتر از مقدار موردنیاز ممکن است رخ دهد. برای جلوگیری از این مشکلات، رعایت اصول ایمنی ضروری است:
– اطمینان از عملکرد صحیح دستگاه با بررسی مداوم
– استفاده از سرنگ با حجم مناسب
– پرهیز از بهکارگیری دستگاه در محیطهای مرطوب یا خیس
– جلوگیری از استفاده در مکانهایی با احتمال انفجار
– رعایت نظافت و نگهداری صحیح دستگاه
رعایت این موارد، موجب افزایش دقت و ایمنی در تزریق دارو شده و به بهبود سلامت بیماران کمک میکند.
سخن پایانی
پمپهای سرنگ یکی از تجهیزات پزشکی حیاتی برای تزریق دقیق و کنترلشده داروها و مواد مغذی به بیماران محسوب میشوند. این دستگاهها، با کاهش احتمال خطای انسانی، نقش مهمی در بهبود کیفیت درمان دارند و برای بیماران در شرایط خاص، مانند بیماران دیابتی، نوزادان نارس و بیماران نیازمند مراقبت ویژه، یک راهکار ایمن و کارآمد ارائه میدهند.
در صورتی که قصد خرید پمپ سرنگ باکیفیت و استاندارد را دارید، رستاک طب به عنوان یکی از مراکز معتبر در زمینه فروش تجهیزات پزشکی، محصولات متنوعی را با تضمین کیفیت و قیمت مناسب ارائه میدهد. برای مشاهده انواع پمپهای سرنگ و دریافت مشاوره تخصصی، میتوانید به سایت رستاک طب مراجعه کنید.
سوالات متداول
پمپ سرنگ برای تزریق دقیق داروهای حساس و در حجمهای کم استفاده میشود، در حالی که پمپ سرم برای تزریق مایعات حجیمتر با کنترل میزان جریان به کار میرود.
خیر، برای تزریق انسولین، پمپهای مخصوص انسولین طراحی شدهاند که قابلیت تنظیم دوز مداوم را دارند و برای بیماران دیابتی کارآمدتر هستند.
دقت دستگاه، تعداد کانالهای تزریق، قابلیت تنظیم سرعت و نرخ تزریق، نوع سنسورهای ایمنی و سازگاری با سرنگهای مختلف از مهمترین عوامل انتخاب یک پمپ سرنگ مناسب هستند.
بله، برای حفظ دقت و عملکرد صحیح، لازم است پمپهای سرنگ بهطور دورهای کالیبره شوند و بررسیهای فنی لازم روی آنها انجام گیرد.